عرشِ ناز  

ہزاراں دل و جاں گرفتار داری
چہ خوش طرزِ رفتار اے یار داری
چو والّیل کاکل ٗ چو خورشید طلعت
چو محراب ابروئے خمدار داری
بہ گیسو چہ زنجیر، زنجیرِ مُحکم
بہ ابرو چہ شمشیرِ خونخوار داری
زمن گو صبا یک پیامِ محبّت
بہ درگاہِ حسنش اگر بار داری
چہ افزایدم قدر در بارگاہت
چو من بندۂ خویش بسیار داری
یکے حشر ساماں، یکے گُل بداماں
چہ رفتار داری، چہ رخسار داری
نصیؔرے کہ با جورِ تو خُو گرفتہ
عجب عاشقِ ناز بردار داری
(عرشِ ناز)

دلِ دیوانہ را در حلقۂ زلفِ دو تا کردی
کرم کردی عطا کردی روا کردی بجا کردی
نگاہِ نازِ خود سُوئے رقب اے دلربا کردی
بہ نخچیرے غلط انداختی تیرے خطا کردی
نقابِ حُسن را بر دشمناں از لطف دا کردی
کشیدی آستیں بر رُخ ز مشتاقاں حیا کردی
نہ الفت را گرامی داشتی نے اہلِ الفت را
چرا آخر ستم با عاشقانِ خود روا کردی
رسانیدی شمیمِ زلفِ اُو را تا مشامِ من
چہ احساں بر منِ مجور اے موجِ صبا کردی
نگاہِ رحمت آخر سبق بُرد از غضب یا رب
غلط کردم کرم کردی خطا کردم عطا کردی
بہ درگاہِ تو یا رب چوں نصیؔرِ شرمسار آمد
عُیُوبَش از کرم پوشاندی و حاجت روا کردی
(عرشِ ناز)

فتنہ بپاست در جہاں قامتِ حشر زائے تو
عینِ قیامت آمدہ آں قدِ دلربائے تو
برقِ نظارۂ جہاں دیدۂ سُرمہ سائے تو
سُرمۂ چشمِ عاشقاں ذرّۂ خاکِ پائے تو
جاں نہ بود خُو رائے تو سر نہ سزد بپائے تو
غرقۂ آبِ خجلتم تا چہ کنم فدائے تو
ہست دلے بہ پہلو ام کُشتۂ غمزہ ہائے تو
عُمر تمام کردہ ام در ہوسِ لقائے تو
من بہ رہت فتادہ ام ہوش زدست دادہ ام
بندہ ام و نہادہ ام سر بہ درِ سرائے تو
زندگیٔ عیاں تُوئی راحتِ عاشقاں تُوئی
آبِ حیات می چکد از لبِ خندہ زائے تو
ہر طرفے کہ می روی خسروِ نازنینِ من
خیلِ بُتاں چو بندگاں می رود از قفائے تو
صُبحِ اُمیدِ عاشقاں از رُخِ تو کند طلوع
مطلعِ حُسنِ سرمدی طلعتِ جانفزائے تو
بہرِ خدا مراں مرا شاہ تُوئی و من گدا
از درِ تو رود کُجا بادشہا! گدائے تو
گرمِ طوافِ کوئے تو مہر منیر ذرّہ وار
سر بہ خمیدن آردش عارضِ حق نُمائے تو
چشمِ عطا پئے خدا شاہِ غریب پرورم!
ہست نصیؔرِ بے نوا بندۂ بے نوائے تو

ہر طرفے کہ می روی خسروِ نازنینِ من
خیلِ بُتاں چو بندگاں می رود از قفائے تو
صُبحِ اُمیدِ عاشقاں از رُخِ تو کند طلوع
مطلعِ حُسنِ سرمدی طلعتِ جانفزائے تو
بہرِ خدا مراں مرا شاہ تُوئی و من گدا
از درِ تو رود کُجا بادشہا! گدائے تو
گرمِ طوافِ کوئے تو مہر منیر ذرّہ وار
سر بہ خمیدن آردش عارضِ حق نُمائے تو
چشمِ عطا پئے خدا شاہِ غریب پرورم!
ہست نصیؔرِ بے نوا بندۂ بے نوائے تو
(عرشِ ناز)

با ہمہ ناز و دلبری پاسِ وفا  نمی کنی
اے بُتِ فتنہ گر چرا خوفِ خدا نمی کنی
در رہِ انتظارِ تُو چشم سفید کردہ ایم
یُوسفِ دل نوازِ ما چشم بما نمی کنی
در تپشِ فراقِ تو سوختہ دل شدیم و تُو
ہیچ گہے گذر بما مثلِ صبا نمی کنی
ایک تغافلِ توہست گلشنِ زیست را خزاں
خوار و زبوں شویم ما گر تُو عطا نمی کنی
از پئے انتظارِ تو بر سرِ رہ گذارِ تو
عُمر گذشت و خویش را جلوہ نما نمی کنی
جاں بلب اے طبیبِ دل در غمِ ہجر شد نصیؔر
دردِ فراق دادہ ای از چہ دوا نمی کنی
(عرشِ ناز)

ساقیا در گردش آور جام را
ہاں! جوابے گردشِ ایّام را
پائے خود مانُوس کن با خارو سنگ
خوش بنہ در راہِ الفت گام را
گشت دل دیوانہ و زنجیر گفت
گیسوئے آں یارِ گُل اندام را
پختہ اے باید بہ راہِ عاشقی
بر نہ تابد عشق طبعِ خام را
چوں تُرا جو ئیم در ہر خاص و عام
خاص پنداریم ما ہر عام را
من برائے دانہ کے اُفتم بہ دام
از رہم صیّاد بر چیں دام را
نامہ بر! سوزِ دلم ہمراہ گیر
گر بہ اُو از من بَری پیغام را
آخر از لوحِ ضمیرِ خود نصیؔر
محو کردم حرفِ ننگ و نام را
(عرشِ ناز)

رُوئے یارِ خود بنگر اصلِ مدّعا اینست
از خدا طلب اُو را حاصلِ دعا اینست
نسخۂ زمن بشنو در رہِ محبت دَو
خاکِ پائے جاناں شو جانِ کیمیا اینست
در عیوبِ خود بیند چشم از جہاں بندو
عیب دیگراں پوشد بندۂ خدا اینست
خوشۂ وفا چیند راہِ آشتا بیند
مردِ خوش ادا این و پیکر وفا اینست
ہر چہ از خدا آید دم مزن مکن شکوہ
خم جبینِ خود گرداں شیوۂ رضا اینست
سلطنت اگر خواہی باش بندۂ شا ہے
زیرِ دامنش بنشیں ظلِّ صد ہما اینست
در محبّتِ جاناں اے نصیؔر تُو یکسر
خویش را فنا گرداں معنیٔ بقا اینست
(عرشِ ناز)

عجب لذّت تماشائے تو دارد
جہانِ دل تمنّائے تو دارد
زحیرت  پا بہ گِل ہر سروِ بُستاں
چہ رفعت قدِّ زیبائے تو دارد
عرق ریز است جامِ مے ز حُجلت
چہ مستی چشمِ شہلائے تو دارد
معطّر شد مشام ِ جاں ز بُوئے
کہ گیسوئے دلآرائے تو دارد
خوشا آں دل کہ باشد محوِ یادت
خوشا آں سرکہ سودائے تو  دارد
نباشد سہل ترکِ آرزویت
دلم ہر دم تقاضائے تو دارد
نصؔیر کشتۂ تیغ ِ فراقت
بہ دل حسرت زلبہائے تو دارد
(عرشِ ناز)

خبرے گرت بہ مشامِ جاں زمقامِ عشق  و و  فارسد
بخُدا نگاہِ تو از فنا جِۂد و بہ مُلکِ بقا رسد
بہ چساں ز خود مَنَشی رسم محریمِ  بزمِ جلالِ اُو
بہ ہزار حیلۂ جستجو بدریکہ پیک ِ صبا رسد
ہمہ سر بہ جیب ِ  تَحیُّرم  کہ شوم دو چارِ حقیقتے
پئے حلِّ عقدۂ ہستیم نظرے کجاست کہ تا رسد
اثرے گرفتہ ازیں سخن کہ من از خمیر ِ ہمیں گِلَم
چہ شود پیامِ مروّتے اگر از شہے بہ گدا رسد
تو گراں محیطِ حقیقتی ز فریبِ مدحِ جہاں گذر
ز سبک سری غلط است اگر چو غبار سر بہ ہوا رسد
بنشیں براہِ خود آگہاں بہ اُمیدِ چشِم عنایتے
بود آنکہ آئینۂ دلت زنگاہِ شاہ  بہ جِلا رسد
چہ کشی نؔصیر غمِ طلب بنشیں بزاویۂ ادب
ہمہ جا اگر نرسیدہ ای سخن ِ خُوشت ہمہ جارسد
(عرشِ ناز)

چہ گویمت دوش آمداز درچہ عشوہ ریزے چہ فتنہ کارے
رفیق جوئے ، شفیق خوئے، دقیق موئے، حسین نگارے
بلند ہوشے، سپند جوشے، ادا فروشے، چمن بدوشے
شگفتہ کامے، خجستہ نامے، کرشمہ دامے، فریب کارے
بجلوہ شا ہے، بچہرہ ما ہے، جواں نگا ہے، جہاں پنا ہے
بہ لب عقیقے بہ دل رقیقے بہ خُو خلیقے ، بہ رخ بہارے
چو گفتمش اے دو دیدہ قرباں مگر ربودی تو راحت ِ جاں
بگفت از راہِ بے نیازی دریں نداریم اختیارے
بگفتمش   ایں   چہ   شد   کہ   یکسر   نماند   در شورشِ   حیاتم
بہ لب نوائے،بہ سر ہوائے ،بہ سینہ آہے ، بہ دل  قرارے
اگر چہ  دامن  کشیدہ  از  من   ولے   فتادم  بپائے  نازش
بگفتمش  ، زحمت علاجےِ ،  تبسّمے کرد و گفت ، آرے
اگر تو خواہش ز سازِ ہستی رسی بہ آہنگِ نغمۂ کُن
الاپ در وجد گاہِ عالم  نی دھانی  دھاپا ماگا ما گارے
شدم فلاطونِ خود پرستی کجا است آں بے خودی و مستی
کرم کن اے پیرِ مَے فروشاں! گدائے کُویَت نصؔیرِ زارے
(عرشِ ناز)

وار فتگی و مستی در عہدِ شباب اَولیٰ
در  دورِ گُل و لالہ دورِ مئے ناب اَولیٰ
اے زاہدِ ظاہر بیں! بیہودہ چہ می لافی
از زُہد ِ ریا باشد یک جُرعہ شراب اَولیٰ
من رندِ سیہ مستم وعظِ تو نمی فہمم
از موعظہ و تلقیں آہنگ ِ رَباب اَولیٰ
در میکدۂ ہستی رقصیم سر مستی
کایں عمُرِ گرا نمایہ وقفِ مئے ناب اَولیٰ
از خرقۂ سالوسے، وذ سُبحۂ تزویرے
مِینا و قَدَح بہتر ، طاؤس و رَباب اَولیٰ
از چشمِ و فاکیشاں اے دوست چہ پوشی رُو
کز دیدۂ نا محرم ایں شرم و حجاب اَولیٰ
ہر ذرّہ براہِ اُو دارد  خبر از منزل
در چشمِ حقیقت  بیں حرفے ز کتاب اَولیٰ
در بزمِ سخن سنجاں بے علم مزن حرفے
بے طاقتِ دانائی ناگفتہ جواب اَولیٰ
آں چشم کہ می بیند جز چہرۂ جانانہ
محرومِ نظر بہتر، آسودہ بخواب اَولیٰ
از بزمِ ریاکاراں بگذشت نصیر آساں
ایں رندِ خراباتی بدنام و خراب اَولیٰ
(عرشِ ناز)